قیمت طلا در ایران طی 50 سال گذشته (۱۳۵۴ تا ۱۴۰۴) از ۲۲ تومان به بیش از ۱۰ میلیون تومان در هر گرم رسیده است؛ رشدی معادل ۴۸ میلیون درصد! این جهش خیره کننده، نه تنها روایت تورم مزمن و کاهش مداوم ارزش پول ملی است، بلکه نشان میدهد، طلا در ذهن ایرانیها جای پول و پسانداز را گرفته است.
به گزارش عصرتشکل، در طول نیم قرن گذشته، قیمت طلا در ایران مسیر شگفتانگیزی را طی کرده است؛ از ۲۲ تومان در سال ۱۳۵۴ تا بیش از ۱۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۴. این رشد ۴۸ میلیون درصدی، فقط یک تغییر قیمتی نیست؛ بلکه روایتگر ۵۰ سال تورم، نوسان ارزی، تحریم و بیاعتمادی به پول ملی است.
در حالیکه ریال در این پنج دهه بارها ارزش خود را از دست داده، طلا توانسته قدرت خریدش را حفظ کند و به پناهگاه سنتی و محبوب سرمایه ایرانیها تبدیل شود. نمودار 50 ساله قیمت طلا نشان میدهد، هر بار که اقتصاد ایران با بحران یا شوک سیاسی روبهرو شده، بازار طلا به سرعت واکنش نشان داده و جهش تازهای را تجربه کرده است.
نمودار 50 ساله قیمت طلا نشان میدهد که تقریباً در هر دوره از بیثباتی اقتصادی، جهش تازهای در بازار طلا شکل گرفته است.
با شروع جنگ 8 ساله، اولین پرش ۵۰ ساله طلا را رقم زد
همزمان با افزایش درآمدهای نفتی در دهه ۱۳۵۰ و سپس انقلاب و رخدادهای سیاسی، قیمت طلا برای نخستین بار چند برابر شد. پس از آن، جنگ ایران و عراق و محدودیتهای ارزی دهه ۶۰ سبب شد طلا به کالایی کمیاب و مطمئن تبدیل شود.
در اوایل دهه ۱۳۷۰، با اجرای سیاستهای آزادسازی اقتصادی دولت اکبر هاشمی رفسنجانی قیمت طلا ثبات داشت اما در دولت دوم او، همراه با رشد نسبی قیمت دلار، تقاضای طلا بالا رفت و قیمت نیز به تبع آن، با سرعت بیشتری افزایش یافت. در آن دوران بسیاری از خانوادهها خرید طلا را معادل سرمایهگذاری میدانستند، نه مصرف.
با این حال، در دوره اصلاحات و دو دوره ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی، از سرعت رشد قیمت طلا کاسته شد و این بازار در سایه سیاستهای اقتصادی دولت، آرام گرفت.
قیمت طلا به تفکیک سال از ۱۳۵۴ تا ۱۴۰۴
تحریم، کرونا و سقوط ریال؛ طلا دوباره صعود کرد
شروع دولت محمود احمدینژاد در دهه 80 و تداوم آن در دهه ۱۳۹۰ را میتوان نقطه عطف تاریخی برای رشد شتابان قیمت طلا دانست. تحریمهای گسترده، جهش قیمت دلار و قطع ارتباط بانکی ایران با جهان باعث شد بازار طلا رشد چند برابری را تجربه کند. در این سالها، طلا از یک دارایی سنتی به پناهگاه اصلی سرمایه تبدیل شد.
در سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ نیز خروج آمریکا از برجام، بازگشت تحریمها و بحران کرونا، فضای تازهای از نااطمینانی ایجاد کرد. قیمت هر گرم طلا از ۴۰۰ هزار تومان در این دوره به بیش از یک میلیون تومان رسید. این جهش تاریخی، باور عمومی به امنیت طلا را تثبیت کرد.
در دهه ۱۴۰۰ نیز، با رشد نقدینگی، تورم مزمن و نوسانات ارزی، روند صعودی این فلز خوش رنگ ادامه یافت و طلا رکوردهای قیمتی تازهای را شکست. قیمت طلای 18 عیار در لحظه تنظیم این گزارش، گرمی ۱۰ میلیون و ۵۳۸ هزار تومان است؛ عددی که در دهه 50 تصور آن هم ممکن نبود.
طلا، بیمهنامه ایرانیها در برابر سقوط ریال است
دادههای قیمتی ۵۰ سال اخیر نشان میدهد طلا در ایران نه صرفاً یک فلز گرانبها، بلکه آینهی تمامنمای وضعیت اقتصادی کشور است. هر بار که سیاستهای پولی و ارزی نتوانسته تورم را مهار کند، سرمایهها به سوی طلا گریختهاند.
بهعبارتی، طلا برای ایرانیها فقط زینت نیست؛ نوعی بیمهنامه در برابر سقوط ارزش ریال است. همین ذهنیت باعث شده بازار طلا، خلاف بسیاری از بازارهای دیگر، در تمام بحرانها زنده و پرتقاضا بماند.
منبع: تجارت نیوز