مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل بخش کشاورزی وزارت جهادکشاورزی خسارت‌های وارد شده به بخش کشاورزی را تشریح کرد.
حسین آهنی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه کشور ما به دلیل قرار گرفتن در کمربند خشک دارای شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک است و این شرایط اکوسیستم حاکم بر کشور را فوق العاده شکننده کرده، اظهار کرد: کشور ما به دلیل برخورداری از تنوع حوادث، رخدادهای طبیعی و اقلیمی رتبه ششم وقوع بلایای طبیعی را در سطح جهان و رتبه چهارم آسیا را بعد از چین، هند و بنگلادش به خود اختصاص داده است.
وی ادامه داد: با وجود چنین شرایط حاکم در حوزه های آبخیز کشور، مدیریت زمین‌های کشاورزی، جنگل‌ها و مراتع بسیار مهم و حیاتی است و در سایه مدیریت صحیح منابع پایه موجود در آبخیزها، تداوم امنیت غذایی و حاکمیت غذایی میسر خواهد شد. بنابراین ضروری است برای حفظ امنیت غذایی از نظر کمی و کیفی همه اقدامات مبتنی بر حفظ و پایداری منابع باشد. تولید وقتی پایدار است که منابع تولید یعنی آب، خاک و گیاه پایدار باشند.
مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل بخش کشاورزی وزارت جهادکشاورزی با اشاره به اینکه اکثر سیاست‌گذاری‌ها از سالیان دور در زمینه تولید در فضای باز بوده و این رویکرد عملا باعث هدر رفت منابع مختلف در شرایط وقوع رخدادها و مخاطرت جوی شده است، گفت: حدود ۹۰ درصد برنامه‌ریزی‌ها برای تولیدات در دهه‌های گذشته اکثرا در فضای باز بوده و این یعنی کشاورزی ما تحت تاثیر مخاطرات ناشی از رخدادهایی مانند خشکسالی، سرمازدگی، تگرگ، سیل، طوفان و... است. به همین خاطر تغییرات شرایط محیطی، متنوع تر شدن عوامل خطر و ترکیب با سایر عوامل خطر ساز روند خسارت انواع مخاطرات را همواره فزآینده و نگران کننده کرده است.
وی تصریح کرد: در صورت عدم برنامه ریزی برای کنترل و مقابله با عوامل خسارت‌زا این عوامل می‌توانند در آینده امنیت غذایی و دستاوردهای بخش کشاورزی را با آسیب جدی مواجه کند.
تغییر اقلیم بیشترین خسارت را به بخش کشاورزی وارد کرده است
این مقام مسئول در وزارت جهادکشاورزی اضافه کرد: تا دهه ۱۹۵۰ کره زمین یک درجه سلسیوس گرم شد. در حالی که از ۱۹۶۱ تا ۱۹۹۰ این عدد به ۰.۷ درجه سلسیوس رسید. این بیانگر سرعت گرم شدن زمین و تغییر اقلیم است. یکی از خروجی‌های افزایش جهانی دمای هوا این است که خسارت مخاطرات آب‌وهوایی طی چهل سال دو برابر شده‌است. براساس آمار سال ۲۰۱۶ از ۱۷۵ میلیارد دلار خسارت سوانح جهانی ۷۰ درصد آن مربوط به تغییر اقلیم است و تغییر اقلیم بیشترین خسارت را به بخش کشاورزی زده است.
خسارت ۶۷درصدی خشکسالی به بخش کشاورزی
آهنی در ادامه به آمار خسارت‌های وارد شده به بخش کشاورزی در سال ۱۴۰۰ اشاره کرد و گفت: ۶۷.۶ درصد از کل خسارت وارد شده به بخش کشاورزی مربوط به خشکسالی بود که در ۳۰ استان کشور رخ داد. همچنین سرمازدگی و یخبندان ۱۸.۲درصد در ۲۰ استان، سیل ۱۳.۱ درصد در ۲۱ استان، تگرگ ۰.۵ درصد و در ۴ استان، آتش سوزی در ۵ استان، باد و طوفان در ۸ استان، زلزله در ۶ استان به زیرساخت‌های بخش کشاورزی خسارت وارد کرده است.
وی اضافه کرد: در دولت جدید اولین اقدام شناسایی کانون‌های خطر بود. باید بتوانیم با برنامه‌ریزی علمی، فنی و عملیاتی شدت و مقدار خسارت‌ها را تقلیل دهیم. در همین راستا و در گام اول، عوامل خسارت زای هر استان را شناسایی و برای هرکدام برنامه ریزی کردیم.
کرمان بیشترین استان خسارت دیده از مخاطرات طبیعی
مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل بخش کشاورزی عنوان کرد: بر اساس آمار بلند مدت، مخاطرات اقلیمی و جوی ۳۹ درصد خسارت را به بخش زراعت وارد کرده که این خسارت در استانهای خراسان رضوی، گلستان و مازندران به ترتیب رتبه اول تا سوم را در میان استانهای کشور به خود اختصاص داده‌است. همچنین به بخش باغبانی نیز ۳۸ درصد خسارت وارد شده که مربوط به ۳ استان سیستان و بلوچستان، کرمان و فارس بوده است. در بخش دام و طیور نیز مخاطرات و حوادث اقلیمی و طبیعی ۱۱.۸ درصد خسارت وارد کرده که استانهای مازندران، لرستان و فارس بیشترین آسیب را دیده‌اند. در حوزه آب و خاک و امور زیربنایی نیز خسارت ۶.۵ درصد بوده که به ترتیب استانهای گلستان، هرمزگان و آذربایجان غربی رتبه های اول تا سوم را به‌خود اختصاص داده است. همچنین خسارت وارد شده به منابع طبیعی نیز ۴.۶ درصد بوده که استانهای لرستان، هرمزگان و سمنان به‌ترتیب بیشترین خسارت را به خود اختصاص داده اند.
به گفته وی رتبه اول خسارت در تمام بخش‌های ذکر شده به کرمان با ۱۰ درصد، فارس ۶.۵ درصد و خراسان رضوی ۶درصد اختصاص دارد.
سرمازدگی در ابتدای سال خسارت زیادی وارد کرد
این مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی به آمار سرمازدگی در ابتدای سال ۱۴۰۰ اشاره کرد و گفت: سرمازدگی اواخر اسفند ۱۴۰۰ و نیمه اول فروردین ۱۴۰۱ بالاترین خسارت را در طی بیست سال اخیر به بخش کشاورزی وارد کرده است. به عبارت دیگر شدیدترین سرمازدگی در دو دهه اخیر در این فصل اتفاق افتاد و دما تا منفی ۱۵درجه سلسیوس پایین آمد. علی رغم هشدار به کشاورزان در خصوص کاهش دما اما باز هم خسارت داشتیم و با وجود تلاش بهره برداران شدت خسارت بالا بود.
آهنی در ادامه افزود: نمی‌توانیم در فضای باز و با وجود چنین اقلیم شکننده‌ای محصولی تولید و به روش سنتی تولید را مدیریت کنیم. قطعا چنین رویکردی خسارت زیادی وارد خواهد کرد.
خسارت سرمازدگی به بیش از ۶۰۰ هزارهکتار از اراضی زراعی
وی خاطر نشان کرد:سرمازدگی در ۲۰ استان کشور رخ داد که۶۳۵ هزار و ۸۰۲ هکتار معادل۷ هزار و ۴۴۵میلیارد تومان به سطح زراعی خسارت زد. همچنین ۵۱۸ هزار و ۳۳۱ هکتار نیز به سطح باغات خسارت وارد شد. یعنی در این دوبخش بیش از ۴۱ هزارمیلیارد تومان خسارت دیدیم. که به تفکیک استان کرمان با ۱۴هزارمیلیاردتومان در جایگاه اول، فارس با ۹.۲هزارمیلیارد تومان در جایگاه دوم، یزد با ۵.۳ هزارمیلیاردتومان سوم و لرستان با ۳.۸ هزارمیلیارد تومان در جایگاه چهارم قرار دارد.
مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل بخش کشاورزی در پایان گفت: معمولا استانهای خشک و نیمه خشک به دلیل رطوبت کم از سرمازدگی خسارت زیادی می‌بینند زیرا رطوبت تعدیل کننده دما است و از خسارت می‌کاهد.